Öncelikle herkese merhabalar, vücut sağlığı ve ruhsal sağlığının  yerinde olduğu güzel günler dileklerimle başlamak istiyorum. Herkes gibi ben de bu sürecin bir parçasıyım ve ben de olayların göbeğinde, salgından dolaylı da olsa etkilenen grup içerisindeyim. Hayatımdaki en büyük değişiklik zorunlu olmadıkça ‘dışarı çıkmamak’ diyebilirim. Seansları online olarak yapıyoruz, eğitimlere online katılıyoruz, hiç olmadığımız kadar digital platformları kullanıyoruz. Benim açımdan sürece uyumu kolaylaştıran faktör, önce süreci kabul etmem oldu, evde kalmam gerektiğini kabul edip buradan sonrasını planladım açıkcası. Zaman konusunda düşünmek için iyi bir fırsat, gerçekten zamanımı nasıl değerlendiriyormuşum, şu an neler yapıyorum konusunda düşündüm. Hayatımızda görünmeyen bir anlamı var zaman ve sağlığın, biraz kıymeti bilinmeyen hazineler gibi gelir bana ve bu dönem tam da ikisinin önemini anlamaya çalıştığım bir dönem benim açımdan. Zamanı daha iyi yönetebilmek için çalışıyorum, sağlığımı da daha iyi, bağışıklık sistemimi daha güçlü olacak şekilde beslenmeme dikkat etmeye çalışıyorum.

Aile bizim önemsediğimiz bir olgu ve aile dinamikleri her ailede farklılaşabilir. Ancak aile dinamiklerinin farklılığının yanı sıra önemsediğimiz ortak nokta; aile olmak tüm aile bireylerinin aynı olması, aynı düşünmesi, aynı şeyleri yapmaktan keyif alması demek değil; özellikle başlangıçta çiftleri konuşacak olursak, çiftler ‘ben’ olduklarının farkında olarak ‘biz’ olmayı kabul ederek devam ederler ve aile kurulur. Unutmamamız gereken herkesin birey olduğu gerçeğidir. Bu süreçte birlikte nasıl vakit geçiririz kısmı ‘abartıldığında’ pandemi sonrası da farklı sorunlar doğabilir, eskisi kadar ilgilenmiyorsun! gibi. Bu zaman dilimleri koşturma içinde ‘bizi’ unuttuğumuz durumları telafi edecek şekilde planlanabilir; ama yine ‘ben’ olanı kaybetmeden. Birlikte akşam yemeği yiyemiyorduk diyorsak, bunu hayatımıza dahil edebiliriz ve alışkanlığı sonrasında da devam ettirmeye çalışabiliriz. 

Sağlıklı iletişim kurmak için neye dikkat etmek gerekir konusu, süreçten sonra da dikkat etmemiz gereken bir konu aslında, yani sağlıklı iletişim hep önemsediğimiz bir konu olmalı ve geliştirmeliyiz. Bu konuda uzmanların çokca bahsettiği ‘sen dili-ben dili’ konusu devreye giriyor. İfadelerimizde, duygularımızı belirterek ve suçlayıcı yaklaşımdan uzak konuşarak sağlıklı iletişim kurabiliriz. Partnerimizle ilgili yaklaşımımız; aşağılayıcı, eleştirel olduğunda, onun bize yaklaşımı da savunmacı ya da engelleyici olacaktır. Bu da sağlıksız iletişimin temelidir. 

Şu zamanlar biraz daha sakinleşmeye, kendimizi sakinleştirmeye ve yavaşlamaya ihtiyaç duyduğumuz dönemler sanırım. Kendimizi sakinleştirdiğimizde, iletişimimizin de sağlıklı ve güçlü olacağına inanıyorum.

Çocuklarımıza karşı da yaş grubuna uygun olacak şekilde açıklamalıyız pandemiyi. Bu dönem hikayeleştirilebilir, hikayeleştirme çocuğun bilinçaltına hitap edecek ve anlamasını ve içselleştirmesini kolaylaştıracak bir yöntemdir. 

Biraz yukarıdaki soruda değindim sanırım erken davrandım ☺ Çiftler ilişkide ‘ben’ olduklarını unutmamalıdır.  Birlikte yapmaktan keyif aldıkları şeyler yoksa bulabilirler, varsa da bunun sayısını artırabilirler. Ancak yalnız başlarına da, kendilerine zaman belirleyip bu benim alanım diyebilmeliler. Partnerler birbirlerine karşı açık konuştuklarında ‘beni sevmediği için benle vakit geçirmek istemiyor’ gibi çarpık düşünceler yerine ‘biraz yalnız kalmaya ihtiyacı var’ şeklinde partnerinin ihtiyacını gören şekilde düşünüp ona alan açabilecektir. Birbirimizin alanına saygı konusunda sert davranmamızın sebebi, bizi önemsemediği düşüncesiyle ilgili olabilir. Bu nedenle çiftlerin üslupları ihtiyaçlarını ifade eden, duygularını dile getiren şekilde, açık-net olmalıdır. Bu sayede çarpık düşünceler ve sağlıksız iletişimin önüne geçilebilir diye düşünüyorum.

Bu süreç bir travma olarak ele alınmaktadır, psikolojik travma sonrası, travma sonrası stres bozukluğu yaşanmaması için travma döneminin sağlıklı atlatılması önemlidir.  Çocuklar için bu sürecin sağlıklı geçirilmesi için önce çocuğun doğru bilgilendirilmesi gerekir. Çocuklara yaş dönemine uygun olarak bu süreç doğru anlatılmalı ve şu anda kelimesi özellikle önemlidir. Anda kalmak yetişkinleri rahatlattığı gibi, çocukları da burada tutarak belirsizliğe karşı koruyacaktır. 

Çocuğun değişen düzeninde tablet ya da tv karşısında sınırsız bırakılması, bizimle olan bağını zayıflattığı gibi, iletişim kurma becerisi, sosyal ilişkilerindeki beceri gibi birçok becerisinin zayıflamasına neden olabilir. Bu nedenle çocukla yapabileceği ölçüde gününü planlamak ve birlikte yapılabilecek etkinlikler bulmak önemli. 

Çocuğun ihtiyaçlarını fark etmeye çalışmak, çocukla dokunsal teması korumak en önemli noktalardan.  İleri yaştaki çocuklarda ise, açıklamak, dahil etmek önemli. Aileyle paylaşımları, arkadaşlarıyla görüşmeleri(sanal ortamda) sağlanabilir. Oyun oynarken eşlik etmek de çocuğunuzu anlamanızı kolaylaştıracaktır. Oyun çocuğun dünyası. 

Bu süreçte çocukların ruh sağlığını en çok etkileyecek şeylerin başında anne-babanın aşırı kaygısına şahit olmak olacaktır. Dolayısıyla ebeveynler kendi stabilizasyonlarını önemsemeliler, duygu yoğunluklarını azaltacak, kendilerini rahatlatacak şeyler yapabilirler.

Bir diğeri ebeveynler arası yaşanan büyük tartışmalar olabilir. Ebeveynler arasında yaşanan şiddete tanık olmak çocuğu olumsuz etkileyecektir.

İletişim becerisini zayıflatacak, ekran bağımlılığı bir diğer olumsuz etkidir.

Çocuk güvendeyim mesajını almalı ve kendini güvenme hissetmeli, bunun için de ebeveynlerin tutumu önem kazanmaktadır. Tehlikedeyim inancı, travma sonrası stres bozukluğu ya da kaygı bozukluğunu tetikleyici olabilir.

Bununla ilgili özveriyle çalışan öğretmenlerimiz var, kişisel olarak bunu önemseyip, öğrencileriyle planlama yapan sorumluluk sahibi öğretmenlerimize teşekkür ederek başlamak istiyorum. 

Okula gitme düzeninin değiştiği günlerde, öğrencilerin arkadaşlarını da göremediği bu süreçte çeşitli platformlarda ders düzenleyip sınıf ortamını online olarak sağlamak çok kıymetli. Anne babalar da çocuk derse katıldığında sınıftaki kadar uygun, masa başında, sessiz bir ortam ayarlayabilmeli.  Online derslere katılımda anne babalar süreci planlayabilir.